راه¬های پیشگیری و کنترل بیماری سرطان

عامل خطر، به هر عاملی که شانس ابتلا فرد به یک بیماری را افزایش دهد گفته می شود. برخی از عوامل خطر قابل تغییر هستند و برخی نیستند. البته تاثیر هر یک از عوامل خطر در ایجاد سرطان متفاوت است که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود:
عوامل خطر سرطان
بیماری بهطور عمده در اثر تماس افراد با ماده سرطان زا بر اثر استنشاق، خوردن و آشامیدن و مواجهه در محل کار و محیط ایجاد می شود. البته برای ایجاد سرطان باید فرد مستعد ، برای مدت زمانی کافی در معرض یک عامل آسیب رسان قرار بگیرد. عادات فردی مانند استعمال دخانیات و رژیم های غذایی به نسبت عوامل ژنتیکی ارثی نقش بیشتری در اتیولوژی سرطان دارند. نکته قابل توجه این که همه افراد در معرض ابتلا  به سرطان هستند.
سرنوشت سلول در هر زمان، بهطور کاملاً دقیق، بهوسیله فاکتورهای رشد، پیام‌های محیطی و برخی پروتئین‌ها و پیامبرهای سلولی کنترل می‌شود. جهش‌هایی که منجر به تغییر هر یک از فاکتورهای موثر در سرنوشت سلول می‌شوند باعث بههم خوردن نظم دقیقی که در تنظیم رشد و تکثیر و تمایز سلولها وجود دارد می‌شود و می‌تواند منجر به بروز سرطان شود. سلول‌های سرطانی کنترل خود را بر چرخه سلولی از دست داده و به طور مداوم و بدون توجه به پیام‌های سلولی و فاکتورهای رشد به تکثیر ادامه می‌دهند. این تکثیر بدون محدودیت منجر به ایجاد بافتی تومورال در ناحیه شده و ازطرفی سلولهای سرطانی از طریق خون و لنف به سایر نقاط بدن منتقل می شوند و سلول سرطانی در بافت جدید اصطلاحا کاشته شده و باعث ایجاد بافت های سرطانی در ناحیه جدید می شوند که به این بافت جدید بافت متاستاتیک گفته  می­شود.
. آنچه در همه این بیماریها مشترک است نقص در مکانیزمهای تنظیم کننده رشد طبیعی و تکثیر و مرگ سلول است. سلولهای سرطانی قابلیت تهاجم به بافتهای مجاور و در نهایت گسترش به مناطق دیگر بدن را دارند کلمه سرطان برای بیش از 200 نوع بیماری مختلف در قسمت های مختلف بدن به کار می رود.
تعریف سرطان
 
در حال حاضر سرطان عامل 12 درصد از تمامی مرگ ها در سراسر جهان است. تقریبا در دوره زمانی حدود 20 سال (از سال 2012 تا 2030) مرگ ناشی از سرطان از حدود 8 میلیون به 17 میلیون نفر در سال افزایش خواهد یافت که حدود 70 درصد از این افزایش در کشور های در حال توسعه رخ خواهد داد،گرچه فاکتور اصلی موثر در این افزایش، رشد نسبی افراد سالخورده در جهان است اما تغییر نحوه زندگی مردم نیز علت مهم دیگر است.
.در کشورهای توسعه یافته سرطان دومین عامل شایع مرگ و میر است و شواهد اپیدمیولوژیک به ظهور روند مشابهی در کشورهای در حال توسعه نیز اشاره دارد
.از ده میلیون بیمار جدیدی که سالانه به جمعیت مبتلایان به سرطان اضافه می شوند،7/4 میلیون نفر در کشورهای توسعه یافته و نزدیک به 5/5 میلیون نفر در کشورهای در حال توسعه هستند، اگر چه این بیماری صرفا مشکل کشورهای توسعه یافته تلقی می­شود، اما در واقع بیش از نیمی از همه سرطانها در کشورهای در حال توسعه به وجود می آید
اپیدمیولوژی
پیشگیری از بسیاری از سرطانها مقدور و تشخیص زودرس با هدف درمان قطعی در مورد بسیاری از سرطانها میسر است. تخمین زده می­شود که بیش از یک سوم از موارد سرطان قابل پیشگیری است و یک سوم هم مشروط به تشخیص سریع و زود هنگام، بالقوه درمان پذیر می باشند.
.عادت­های جدید زندگی، افزایش مصرف دخانیات، افزایش جمعیت و مسن­تر شدن ترکیب جمعیتی، از عوامل موثر در افزایش موارد بیماری سرطان محسوب می­شوند
.امروزه بیش از 20 میلیون نفر در جهان زندگی می کنند که با بیماری سرطان دست به گریبانند. پیش بینی می شود در سال 2020 این رقم به 30 میلیون نفر افزایش یابد. در سال 2012 بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت 2/8 میلیون مرگ ناشی از سرطان ثبت شده است که 22 درصد از کل مرگ های ناشی از بیماری های غیر واگیر را تشکیل میدهد. در حال حاضر سرطانها یکی از مسائل مهم و اصلی بهداشت و درمان در ایران و تمام دنیا می­باشد. درکشور ما اهمیت این بیماری در حال افزایش است و به عنوان سومین علت مرگ و میر و دومین گروه بزرگ از بیماریهای مزمن و غیر واگیر بهداشت و درمان کشور را به خود اختصاص داده است

(برای ادامه مطلب کلیک نمایید...)